Hak Etmek: Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Hayatımız boyunca birçok kez “hak etmek” kelimesini duyduk. Bir ödül, bir başarı, bir ilişki veya bir fırsat. Peki, hak etmek gerçekten ne demek? Herkes için aynı mı, yoksa toplumsal normlara ve bireysel deneyimlere göre değişiyor mu? Özellikle toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamikler ışığında, hak etme meselesi daha da derinleşiyor. Kadınlar, erkekler, LGBTQ+ bireyler ve diğer topluluklar, hak etme kavramına farklı şekillerde yaklaşabiliyor. Hepimizin içinde yaşadığı toplumsal yapı, “hak etmek” anlayışını farklı açılardan şekillendiriyor. Toplumsal Cinsiyet ve Hak Etme Kadınlar ve erkekler, toplumsal cinsiyet rollerinin etkisiyle hak…

Biçimsellik Nedir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Ekonomi, kaynakların sınırlılığı ve insanların bu kaynakları en verimli şekilde kullanma çabası etrafında şekillenen bir bilim dalıdır. Tıpkı ekonomik sistemlerde olduğu gibi, edebiyat da benzer şekilde belirli sınırlamalarla karşı karşıyadır ve bu sınırlamalar, yazarların dil, biçim ve içerik seçimlerini doğrudan etkiler. Edebiyatın “biçimsellik” olarak tanımlanan özelliği de tam olarak bu noktada devreye girer: Biçimsellik, bir metnin yapı, dil ve biçimsel unsurları ile ilgili olan bir özellik olup, metnin anlattığı hikayeden çok, bu hikayenin nasıl anlatıldığına odaklanır. Edebiyatın biçimselliği ile ekonomi arasında ilginç bir benzerlik bulunmaktadır. Her iki alan da sınırlı kaynakların ve stratejik kararların…

Halkbilimsel Ne Demek? Kültür, Toplum ve Akademik Bakış Açıları Halkbilimsel kavramı, derinlemesine kültürel ve toplumsal yapıların incelendiği bir alanı ifade eder. Halkbilimi, toplumların geleneksel bilgi, davranış, inanç, ritüel ve pratiklerini araştıran, kültürel üretimi tarihsel, sosyolojik ve psikolojik perspektiflerden ele alan bir disiplindir. Bu yazıda halkbilimsel kavramının tarihsel kökenlerine, günümüzdeki akademik yansımalarına ve gelecekteki kuramsal etkilerine dair derin bir bakış sunacağım. Erkeklerin genellikle daha rasyonel ve analitik, kadınların ise sosyal ve duygusal yönelimlerini dengeleyerek, halkbilimin toplumsal işlevlerine dair çok boyutlu bir inceleme yapacağız. Halkbilimin Tarihsel Arka Planı ve Temel Kavramlar Halkbilimi, kökenlerini 19. yüzyılın sonlarına doğru, Avrupa ve Kuzey Amerika’da toplumsal…

Hafif Bayan Ne Demek? Kelimeyi Derinlemesine Anlamak Bugün, hepimizin zaman zaman duyduğu ama aslında çok da anlamını tam kavrayamadığımız bir tabirden bahsedeceğim: “Hafif bayan”. Belki çevrenizde duydunuz, belki sosyal medya paylaşımlarında karşılaştınız ama ne yazık ki çoğu zaman bu kelime yanlış anlaşılabiliyor. “Hafif bayan” ne demek? Gerçekten de böyle bir ifade nasıl bir anlam taşır? Duygularımızı, ilişkilerimizi nasıl etkiler? İşte bu yazıda, kelimenin kökeninden, toplumdaki yerine kadar, bu tabirin aslında ne ifade ettiğini hep birlikte keşfedeceğiz. “Hafif Bayan” İfadesinin Temel Anlamı Türkçede “hafif” kelimesi, “ağırsız”, “kolay taşınabilir” gibi anlamlar taşır. Fakat bu kelime bazen bir insanın, özellikle de bir kadının…

Aşırı Kıskanclık: Sevgi mi, Kontrol Mü? Hadi dürüst olalım: Kıskanmak, bir noktada hepimizin yaşadığı bir duygu. Hepimizin içinde bir kıskanma dürtüsü var, ancak bu duygu, sevgi ile harmanlandığında güzel, doğru ölçüde olduğunda insana insan yapan, sevilenin değerini gösteren bir şey olabilir. Ama aşırı kıskanmak? O başka bir şey. Peki, gerçekten aşırı kıskanmak neyin belirtisidir? Sevgi mi, güven eksikliği mi yoksa aslında bir tür kontrol ihtiyacı mı? Aşırı kıskanlık, bazen zarif bir “sana değer veriyorum” ifadesi gibi görünebilir. Ancak, içine bakıldığında kontrol etmek, sınırları aşmak, kaybetme korkusuyla hareket etmek gibi daha karanlık bir tarafı da vardır. Bu yazıda, aşırı kıskançlığın ne…

Havaalanı ve Havalimanı Farkı Kaldırıldı Mı? Bir Kelimenin Yolculuğu Gece yarısı, Ankara’dan İstanbul’a gitmek üzere bir uçuşa binmek için havaalanına gitmişti Zeynep. Şehirdeki tüm koşuşturmalara rağmen, bu geceki seyahatin onun için anlamı çok büyüktü. Zeynep, uzun süredir görmediği eski dostuyla buluşacak, yıllardır biriken sohbeti nihayet yapabilecekti. Ama birden, terminaldeki tabelalara göz gezdirirken, düşündüğü bir şey onu şaşkına çevirdi: “Havaalanı” yerine “Havalimanı” yazıyordu her yerde. Zeynep, annesinin yıllar önce ona havalimanı ve havaalanı arasındaki farkı nasıl ayrıntılı bir şekilde anlattığını hatırladı. O zamanlar, annesi, kelimelerin anlamını ve toplumsal etkisini anlatmaya çalışırken, Zeynep de annesinin sözleriyle büyümüştü. Ancak şu an, havaalanının havalimanına…

Askerde Hava Savunma: Koruma mı, Gerçekten Çözüm mü? Hava savunma birimleri, askeri disiplinin belki de en karmaşık ve teknik alanlarından biridir. Birçok asker, bu alanda görev yaparken aslında savaşın “görünmeyen” kahramanları olduklarını düşünürler. Peki ya gerçekten öyleler mi? Hava savunma birimleri, sadece modern teknolojiyi değil, stratejik düşünmeyi, keskin kararlar almayı gerektiren bir yapı gibi görünse de, bu alanda karşılaşılan bazı derin sıkıntılar var. Askeri literatürde sıkça dile getirilen bu sorunlar, sistemin gerçekten çözüm sunup sunmadığını sorgulamamıza yol açıyor. O zaman soru şu: Hava savunma birimleri, gerçekten beklenen etkiyi yaratıyor mu, yoksa sadece bir “güvenlik balonunun” içinde mi yaşıyoruz? Strateji ve…

Çiçeği Hangi Ayda Çoğaltılır? Edebiyatın Baharına Yolculuk Giriş: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Edebiyat, zamanla değişen, büyüyen, dönüşen bir doğa gibi, kelimelerin baharını, yazını ve sonbaharını yaşar. Her kelime, bir çiçek gibi açar ve anlamın topraklarında kök salar. Fakat anlam, çiçeklerin büyüdüğü gibi, yalnızca bir süreç, bir dönüşüm içinde filizlenir. Tıpkı bir çiçeğin hangi ayda çoğaltılacağı gibi, bir kelimenin anlamının hangi duygusal, toplumsal ve tarihsel bağlamda çoğaltılacağı da, edebiyatın bir gizemidir. Bugün ele alacağımız “çiçeği hangi ayda çoğaltılır” sorusu da işte bu anlam büyümesinin bir örneğidir. Bu soruya basit bir doğa bilgisi olarak yaklaşmak kolaydır, ancak bir edebiyatçı için…

Tek Hörgüçlü Deve Nerede Yaşar? Hangi noktada “tek hörgüçlü deve” deyince, aklınıza sadece Orta Doğu çöllerinin sınırsız kumları mı gelir? Ya da bu develer hakkında bildiğimiz her şeyin, tarihsel bir yanlış anlamadan mı ibaret olduğunu? Aslında bu sorunun cevabı, bilimsel bir gerçeği sorgulamakla kalmıyor, aynı zamanda bu hayvanları, modern dünyanın kimliksel ve kültürel temsil araçları olarak nasıl şekillendirdiğimizi de ele alıyor. Çok basit bir soru gibi görünebilir, fakat bu soruyu derinlemesine incelediğimizde, aslında doğaya bakış açımızı ve kültürel birikimimizi sorgulayan pek çok katmanla karşılaşıyoruz. Tek hörgüçlü deve, adeta insanlık tarihinin hem bir sembolü hem de bir yanlış anlamasıdır. Çünkü “tek…

Körebe Kim Tarafından Yazılmıştır? Hem Komik Hem Gizemli Bir Soru! Hadi gelin, biraz eğlenelim! Kim “Körebe” oyununu yazdı demişsiniz? İnanın, bu soru ciddiyetle yanıtlanacak bir şey değil gibi gözükse de, işin içine girince aslında oldukça eğlenceli bir konuya dönüşüyor. Körebe, bildiğiniz gibi – ya da bilmediğiniz gibi – gözleri kapalı bir şekilde yapılan, kimseye zarar vermeden ama herkesin kafasında “ben neredeyim?” sorusunu uyandıran bir oyun. Fakat, bu oyunun “yazarını” belirlemek, aslında bir tık daha karmaşık. Öncelikle kabul edelim ki, bu oyunu kim yazdıysa… kimseye teşekkür etmiyoruz. Ne de olsa körebe oynamaya çalışırken sürekli birine çarpmak, kafayı yere vurmak ve “Ay,…